“Ηλεκτρονική Ταυτότητα” & “Ενεργειακό Πιστοποιητικό”: Αλλάζουν τον χάρτη της πώλησης και ενοικίασης ακινήτων

Νέες υποχρεώσεις αναλαμβάνουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων σε όλες τις περιοχές της χώρας, ενώ η πώληση και η ενοικίαση παντός τύπου κτισμάτων -κατοικιών, διαμερισμάτων, επαγγελματικών χώρων- γίνεται δυσκολότερη και δαπανηρότερη.

Από την 1η Φεβρουαρίου τέθηκαν σε ισχύ οι νέες διατάξεις για την «Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου» (ΗΤΚ) και το «Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης» (ΠΕΑ). Η ΗΤΚ θα είναι απαραίτητη για την πώληση οποιουδήποτε κτίσματος, ενώ το ΠΕΑ θα απαιτείται επιπλέον και στην ενοικίαση – ακόμη και για τη δημοσίευση αγγελίας πώλησης ή μίσθωσης. Και τα δύο θα εκδίδονται από εξουσιοδοτημένους μηχανικούς, με επιβάρυνση του ιδιοκτήτη.

Η ΗΤΚ είναι ένας ηλεκτρονικός φάκελος που περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία και την πλήρη «ιστορία» του κτίσματος – από την αρχική οικοδομική άδεια και τις τροποποιήσεις, τις τακτοποιήσεις σε περίπτωση αυθαιρέτου κ.λπ., μέχρι τα συμβόλαια αγοραπωλησιών, τα πιστοποιητικά, τις εργασίες συντήρησης και επέκτασης, τις νομιμοποιήσεις κ.λπ.

Με υπογραφή μηχανικού

Ο φάκελος αυτός θα τηρείται στην ψηφιακή πλατφόρμα «Ταυτότητα Κτιρίου» που τέθηκε σε λειτουργία με την έναρξη του 2021.

Από την 1η Φεβρουαρίου η καταχώρηση της ΗΤΚ και της «Ταυτότητας Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας» (ΤΑΔΙ) που αφορά στις πολυκατοικίες είναι υποχρεωτική και γίνεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά, χωρίς χρέωση.

Ο ιδιοκτήτης θα πληρώνει όμως τον εξουσιοδοτημένου μηχανικό, ο οποίος θα εκδίδει «πιστοποιητικό πληρότητας της ΗΤΚ», βεβαιώνοντας -μετά από έλεγχο- την ακρίβεια των στοιχείων. Το πιστοποιητικό αυτό θα έχει έναν μοναδικό αριθμό, με τον οποίο θα μπορεί να αναζητηθεί στην πλατφόρμα. Θα αναγράφει επίσης τον Κωδικό Αριθμό Εθνικού Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ) του οικοπέδου ή γηπέδου ή διηρημένης ιδιοκτησίας.

Για τα αυθαίρετα κτίσματα που έχουν ενταχθεί σε διατάξεις νομιμοποίησης, η έκδοση ΗΤΚ θα είναι το τελευταίο βήμα στη διαδικασία τακτοποίησης.

Ποιοι έχουν υποχρέωση

Η «Ηλεκτρονική Ταυτότητα» είναι απαραίτητη για την πώληση κτισμάτων και η σχετική δήλωση στην ψηφιακή πλατφόρμα «Ταυτότητα Κτιρίου» πρέπει να προσαρτάται στο συμβόλαιο.

Περιθώριο 5 ετών δίνεται για συγκεκριμένες κατηγορίες ακινήτων, όπως χώροι συνάθροισης κοινού (θέατρα, κινηματογράφοι, αίθουσες εκδηλώσεων κ.λπ.), πρατήρια καυσίμων, τουριστικά καταλύματα άνω των 300 τ.μ. κλινικές και χώροι νοσηλείας.

Υποχρεωτική γίνεται πλέον η έκδοση ΗΤΚ για:

1. Υφιστάμενα κτίσματα που πρόκειται να μεταβιβασθούν (με πώληση, κληρονομιά, γονική παροχή κλπ).

2. Νέα κτίρια και διηρημένες ιδιοκτησίες (πολυκατοικίες κ.λπ.) για τα οποία εκδίδονται οικοδομικές άδειες.

3. Αυθαίρετα κτίσματα που ολοκληρώνουν τη διαδικασία τακτοποίησης.

Προς το παρόν δεν είναι απαραίτητο να εκδοθεί άμεσα ΗΤΚ εάν το ακίνητο δεν αλλάζει ιδιοκτήτη.

Κατηγορίες Κτιρίων

Για την υποβολή της ΗΤΚ, βάσει του ν.4495/2017, τα κτίρια διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:

Κατηγορία Ι:

α. Κτίρια που ανήκουν στο Δημόσιο, στους ΟΤΑ και στα ΝΠΔΔ και κτίρια που στεγάζουν υπηρεσίες αυτών

β. Κτίρια συνάθροισης κοινού (θέατρα, κινηματογράφοι, αίθουσες εκδηλώσεων, συνεδριακά κέντρα, κτίρια εκθέσεων), συμπεριλαμβανομένων βιβλιοθηκών, μουσείων, αθλητικών εγκαταστάσεων, σταθμών μετεπιβίβασης ΜΜΜ

γ. Πρατήρια υγρών καυσίμων, συνεργεία ή πλυντήρια αυτοκινήτων

δ. Τουριστικά καταλύματα άνω των 300 τ.μ.

ε. Δημόσια και ιδιωτικά κτίρια προσχολικής, πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης

στ. Νοσοκομεία, ιατρικά κέντρα, κλινικές, κέντρα παροχής υπηρεσιών υγείας και ψυχικής υγείας, βρεφοκομεία, παιδικοί-βρεφονηπιακοί σταθμοί, οικοτροφεία, οίκοι ευγηρίας, ιδρύματα χρονίως πασχόντων, ιδρύματα ατόμων με αναπηρία

ζ. Καταστήματα κράτησης και ειδικά καταστήματα κράτησης νέων

Κατηγορία II:

Στην κατηγορία αυτή υπάγονται όλα τα υπόλοιπα κτίρια και οι αυτοτελείς διηρημένες ιδιοκτησίες ανεξαρτήτως χρήσης.

Για τα κτίρια της Κατηγορίας Ι, υπάρχει περιθώριο 5 ετών για την καταχώρηση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου.

Για τα λοιπά κτίρια της Κατηγορίας II, η υποβολή γίνεται κατά τη μεταβίβαση του κτιρίου ή της αυτοτελούς διηρημένης ιδιοκτησίας και η σχετική δήλωση προσαρτάται υποχρεωτικά στο συμβόλαιο.

Εξουσιοδοτημένοι χρήστες

Ως χρήστες του πληροφοριακού συστήματος ορίζονται:

– Οι εξουσιοδοτημένοι μηχανικοί

– Οι αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες στο πλαίσιο των καθηκόντων τους και οι εμπλεκόμενοι με τις σχετικές διαδικασίες υπάλληλοι των φορέων αυτών

Δικαιολογητικά για τα κτίρια

Η καταχώριση στην HTK συνοδεύεται από τα δικαιολογητικά που αναφέρει ο ν. 4495 και συγκεκριμένα:

• τα στελέχη των Οικοδομικών Αδειών, Αδειών Δόμησης και λοιπών πράξεων εκτέλεσης οικοδομικών εργασιών, με τις αναθεωρήσεις και ενημερώσεις τους

• τις δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους αναστολής επιβολής κυρώσεων επί αυθαιρέτων

• τα σχέδια που συνοδεύουν τις πράξεις και αποτυπώνουν την ιδιοκτησία, δηλαδή κατόψεις των ορόφων που καταλαμβάνει, χαρακτηριστικές τομές και όψεις, καθώς και τη μελέτη προσβασιμότητας ΑμεΑ και εμποδιζόμενων ατόμων, εφόσον απαιτείται

• το ΔΕ.ΔΟ.Τ.Α. (Δελτίο Δομικής Τρωτότητας Αυθαιρέτου), την Τεχνική έκθεση στατικού ελέγχου ή/και τη μελέτη στατικής επάρκειας, εφόσον απαιτείται σύμφωνα με τους νόμους περί αυθαιρέτων,

• το ΠΕΑ του κτιρίου ή τμημάτων αυτού

• το πιστοποιητικό ελέγχου κατασκευής, εφόσον έχει εκδοθεί

• τον πίνακα χιλιοστών, εφόσον η Ταυτότητα Ιδιοκτησίας αφορά αυτοτελή διηρημένη ιδιοκτησία ή κοινόχρηστους χώρους

• τη μελέτη κατανομής δαπανών του κτιρίου, εφόσον υπάρχει.

Ενεργειακό πιστοποιητικό και για ενοικίαση

Όποιο ακίνητο βγαίνει προς πώληση ή ενοικίαση, πρέπει να διαθέτει πλέον ΠΕΑ. Χωρίς αυτό δεν μπορεί να γίνει νόμιμη πώληση-ενοικίαση. Δεν επιτρέπεται μάλιστα ούτε καν να μπει σε αγγελίες.

Εφημερίδες, περιοδικά, ιστοσελίδες κ.λπ. δεν θα μπορούν να δέχονται διαφημίσεις ή αγγελίες πώλησης/ενοικίασης ακινήτων, εάν σ’ αυτές δεν αναγράφεται η ενεργειακή κατηγορία του κτιρίου.

Σκοπός του μέτρου είναι να λαμβάνεται υπόψη από τους ενδιαφερόμενους αγοραστές ή ενοικιαστές η ενεργειακή κατηγορία του κτιρίου, καθώς η κατανάλωση ενέργειας αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος των λειτουργικών εξόδων του.

Για κάθε κτίριο που πωλείται ή μισθώνεται είναι υποχρεωτικό να υπάρχει έγκυρο ΠΕΑ, στο οποίο αναγράφονται η υπολογιζόμενη ετήσια συνολική κατανάλωση ενέργειας, καθώς και οι ετήσιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.

Η ενεργειακή κατηγορία πρέπει να αναφέρεται σε όλες τις αγγελίες και τις καταχωρήσεις σε εφημερίδες, ηλεκτρονικά μέσα και μεσιτικά γραφεία. Τα μεσιτικά γραφεία δεν επιτρέπεται να αναλαμβάνουν εντολή μεσιτείας και να κάνουν καταχωρήσεις για κάποιο ακίνητο, εάν δεν έχουν τα στοιχεία εγκύρου ΠΕΑ.

Στην αγγελία απαιτείται να εμφανίζεται μόνο η ενεργειακή κατηγορία (Α, Β κ.λπ.), και όχι τα υπόλοιπα στοιχεία του ΠΕΑ. Η αναγραφή ψευδών στοιχείων και η έκδοση ΠΕΑ που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, επιφέρουν επιβολή προστίμων).

Στους παραβάτες που δεν έχουν εκδώσει ΠΕΑ ή δεν καταχώρησαν τα στοιχεία του στις εφαρμογές της ΑΑΔΕ, ή δεν αναφέρουν την ενεργειακή κατηγορία σε αγγελία, διαφήμιση κλπ, επιβάλλονται πρόστιμα από 200 έως 10.000 ευρώ

Σύστημα παρακολούθησης

«Η ενεργοποίηση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου μάς εφοδιάζει με ένα εξαιρετικά σημαντικό πολεοδομικό εργαλείο. Μέσα στα επόμενα χρόνια, με απλές και απόλυτα ψηφιακές διαδικασίες, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας που ανέπτυξε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, θα συμπληρωθεί το παζλ του κτιριακού αποθέματος της χώρας. Δημιουργείται έτσι ένα μόνιμο σύστημα παρακολούθησης των κατασκευών, αλλά και των μεταβολών σε υφιστάμενα κτίρια καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής τους, που θα βάλει τέλος στις νέες αυθαιρεσίες και θα θωρακίσει την ιδιοκτησία των πολιτών, αλλά έχει και γενικότερη χρησιμότητα, ως πληροφοριακή υποδομή για όλες τις μορφές χωρικού σχεδιασμού στη χώρα. Επιπλέον, η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου θα αναπτύξει συνέργειες και τελικά θα διασυνδεθεί με άλλες πληροφοριακές υποδομές που βρίσκονται σε φάση δημιουργίας, όπως το Κτηματολόγιο και ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης», έχει δηλώσει σχετικά ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Δημήτρης Οικονόμου.