Παράθυρα & πόρτες: Συμβουλές για την είσοδο στην αγορά του Smart Home

Η ψηφιοποίηση κυριαρχεί πλέον σε κάθε τομέα της ζωής, είτε στην εργασία είτε στη προσωπική ζωή, με φωνητικό έλεγχο μέσω της Alexa ή μέσω εφαρμογών σε Smartphone και Tablet. Επομένως, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η ζήτηση για αυτόματες πόρτες, παράθυρα, ρολά και συστήματα ηλιοπροστασίας αυξάνεται συνεχώς.

Αυτά προσφέρουν προστιθέμενη αξία όσον αφορά στην άνεση και την ασφάλεια, ιδίως για ηλικιωμένους, παιδιά ή άτομα με σωματικές αναπηρίες. Οι κινητήρες με ενσωματωμένους αισθητήρες, ασύρματη μετάδοση και απλούς χειρισμούς διευκολύνουν τους κατασκευαστές κουφωμάτων και προϊόντων σκίασης.

Η επανάσταση του Smartphone

Οι μεγαλύτερες αλλαγές προκλήθηκαν από τις δυνατότητες του Smartphone. Έτσι, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι στην Ελλάδα οκτώ στους δέκα ανθρώπους (81%) χρησιμοποιούν Smartphone, ενώ μάλιστα στην ηλικιακή ομάδα 14-29 ετών το ποσοστό φτάνει το 94%.

Για την πλειονότητα, το Smartphone είναι το κινητό πολυεργαλείο και απαραίτητο στην καθημερινή ζωή (80%). Οι άνθρωποι που έχουν συνηθίσει να διαχειρίζονται την καθημερινότητά τους στο αυτοκίνητο, στο γραφείο ή στο δρόμο με ψηφιακούς βοηθούς, αναρωτιούνται φυσικά γιατί πρέπει να κάνουν τα πάντα με το χέρι στο σπίτι.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τώρα είναι μια καλή στιγμή για τους κατασκευαστές, τους μεταπωλητές και τους εμπόρους να εισέλθουν στην αγορά του Smart Home με εύχρηστες λύσεις. Με πάνω από 6 εκατομμύρια σπίτια στην Ελλάδα, η μετασκευή είναι μια τεράστια αγορά.

Τι ζητούν οι καταναλωτές

Μια μελέτη του Πανεπιστημίου Εφαρμοσμένων Επιστημών του Ρόζενχαϊμ (Γερμανία) δείχνει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι αναζητούν αρκετά απλά οφέλη, όπως για παράδειγμα τη λειτουργία του φωτισμού, των ρολών καθώς και τη βελτίωση της ασφάλειας (διάρρηξη, πυρκαγιά και καπνός).

Στη «λίστα επιθυμιών» των καταναλωτών περιλαμβάνονται συστήματα κεντρικού κλειδώματος, ειδοποίηση συναγερμού σε περίπτωση απόπειρας διάρρηξης, ειδοποίηση κατάστασης «ανοικτό / κλειστό» για παράθυρα, πόρτες ή πύλες. Αυτό διευκολύνει τους κατασκευαστές, επειδή οι τεχνικές απαιτήσεις για την εφαρμογή είναι διαχειρίσιμες.

Τι ζητούν οι καταναλωτές

Μια μελέτη του Πανεπιστημίου Εφαρμοσμένων Επιστημών του Ρόζενχαϊμ (Γερμανία) δείχνει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι αναζητούν αρκετά απλά οφέλη, όπως για παράδειγμα τη λειτουργία του φωτισμού, των ρολών καθώς και τη βελτίωση της ασφάλειας (διάρρηξη, πυρκαγιά και καπνός).

Στη «λίστα επιθυμιών» των καταναλωτών περιλαμβάνονται συστήματα κεντρικού κλειδώματος, ειδοποίηση συναγερμού σε περίπτωση απόπειρας διάρρηξης, ειδοποίηση κατάστασης «ανοικτό / κλειστό» για παράθυρα, πόρτες ή πύλες. Αυτό διευκολύνει τους κατασκευαστές, επειδή οι τεχνικές απαιτήσεις για την εφαρμογή είναι διαχειρίσιμες.

Η ασύρματη επανάσταση

Με ασύρματους αισθητήρες δεν χρειάζεται να τοποθετηθούν καλώδια. Γιατί, λοιπόν, να μην εξοπλιστούν τα παράθυρα και οι πόρτες με έναν αισθητήρα ή ένα χερούλι παραθύρου που ανιχνεύει την κατάσταση ανοίγματος / κλεισίματος / ανάκλισης και ειδοποιεί στο Smartphone σε περίπτωση απόπειρας διάρρηξης;

Είναι σημαντικό τα συστήματα να λειτουργούν με τυποποιημένα «πρωτόκολλα μετάδοσης» και να εγγυώνται αξιόπιστη προμήθεια ανταλλακτικών και εξαρτημάτων. Με αυτόν τον τρόπο, ο ιδιοκτήτης του κτιρίου μπορεί να επεκτείνει το εγκατεστημένο σύστημα, για παράδειγμα, εάν η λαβή του παραθύρου επικοινωνεί με το σύστημα θέρμανσης ή εάν ο ανιχνευτής θραύσης κρυστάλλων συντονίζεται με την κάμερα παρακολούθησης.

Εάν τα προϊόντα που χρησιμοποιούνται στη συνέχεια ανοίγουν την όρεξη για παραπάνω, μπορεί να προκύψει μια επικερδής επαναλαμβανόμενη δραστηριότητα. Ωστόσο, για να γίνει αυτό, θα πρέπει να κατανοήσει κανείς καλά τη λογική των συστημάτων Smart Home και τα βασικά τεχνικά στοιχεία και να αναζητήσει συνεργάτες από τον τομέα της τεχνολογίας κτιρίων.

Εδώ, το ift Rosenheim προσφέρει πληροφορίες και πρακτικές συμβουλές. Ωστόσο, τα οικοδομικά στοιχεία με ηλεκτρικές μονάδες κίνησης είναι επίσης μηχανήματα κατά την έννοια της οδηγίας για τα μηχανήματα και υπόκεινται σε ειδικές απαιτήσεις ασφαλείας. Αυτό ισχύει, επίσης, εάν συναρμολογούνται από διάφορα μέρη (π.χ. κινητήρας + φύλλο πόρτας) στο εργοτάξιο.

Δομή συστήματος Smart Home

Με τον όρο “Smart” εννοείται κάτι περισσότερο από μια απλή ηλεκτρική κίνηση με λειτουργία μέσω μιας εφαρμογής, αλλά ένα σύστημα αισθητήρων, ενεργοποιητών, μετάδοσης δεδομένων και ενός χειριστηρίου που καθορίζει τι πρέπει να κάνουν οι ενεργοποιητές, όπως οι κινητήρες ρολών ή ένα ρελέ.

Οι διεπαφές (Gateways) είναι απαραίτητες μεταξύ των επιμέρους στοιχείων αλλά και των διαφόρων παρόχων, οι οποίες επιτρέπουν την επικοινωνία μέσω πρωτοκόλλων. Εάν χρησιμοποιούνται διαφορετικά πρωτόκολλα, η επικοινωνία και ολόκληρο το σύστημα δεν θα λειτουργούν. Πρωτόκολλα όπως τα KNX, Z-Wave, Home Matic, ZigBee και EnOcean έχουν καθιερωθεί στον τομέα του Smart Home.

Αν και τα πρωτόκολλα δεν είναι συμβατά μεταξύ τους, μπορούν να επικοινωνούν μέσω των υφιστάμενων Gateways. Αυτό καθιστά άνευ σημασίας το σύστημα/πρωτόκολλο που θα επιλεγεί. Μια αποκαλούμενη «απομονωμένη έξοδος» δεν είναι συνήθως επαρκής, επειδή μπορεί να χρησιμοποιήσει ή να εκπέμψει μόνο τις πληροφορίες «Ανοιχτό» ή «Κλειστό». Αυτό δεν είναι επαρκές για μια εξωτερική περσίδα, επειδή η κατάσταση κλεισίματος πρέπει να είναι γνωστή για καλό χειρισμό.

Η μετάδοση πληροφοριών / δεδομένων είναι δυνατή μέσω καλωδίου, ασύρματα ή συνδυασμού των δύων (σύστημα διαύλου). Τα ενσύρματα συστήματα μετάδοσης ενδείκνυνται για νέα κτίρια και τα ασύρματα συστήματα λόγω της μεγάλης ευελιξίας τους στην ανακαίνιση. Η εμβέλεια του ασύρματου σήματος μπορεί να κυμαίνεται από 25 μ. (σε εσωτερικούς χώρους) έως 100 μ. (σε εξωτερικούς χώρους). Κατά την εγκατάσταση, καλό είναι να φροντίσουμε να μετρήσουμε και να ελέγξουμε την ισχύ του μεταδιδόμενου σήματος για να διευκολύνουμε τις μετέπειτα ρυθμίσεις.

Ασφάλεια έναντι κλοπής δεδομένων και πειρατείας

Ένα πολύ σημαντικό ερώτημα είναι πού βρίσκεται η νοημοσύνη και πού αποθηκεύονται τα δεδομένα. Για παράδειγμα, με την Alexa της Amazon και άλλα συστήματα που βασίζονται στο διαδίκτυο, τα δεδομένα από τους αισθητήρες αποστέλλονται σε έναν εξωτερικό διακομιστή, υποβάλλονται σε επεξεργασία εκεί και στη συνέχεια αποστέλλονται πίσω στον ενεργοποιητή. Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί τι συμβαίνει με τα δεδομένα κατά τη διαδρομή προς τα εκεί και στον εξωτερικό διακομιστή.

Επιπλέον, το Smart Home σύστημα λειτουργεί μόνο με υπάρχουσα σύνδεση στο διαδίκτυο. Ως εκ τούτου, τα συστήματα στα οποία η ευφυΐα είναι ενσωματωμένη στον εσωτερικό διακομιστή ή στη συσκευή ελέγχου είναι γενικά πιο ασφαλή. Ωστόσο, οι εξωτερικοί διακομιστές μπορούν να είναι πιο έξυπνοι, επειδή χρησιμοποιούνται τα δεδομένα και οι συνήθειες χρήσης πολλών ανθρώπων και η υπολογιστική ισχύς είναι μεγαλύτερη.

Βέβαια, τίθεται το ερώτημα πώς μπορεί να αποτραπεί η ηλεκτρονική χειραγώγηση και παραδείγματα από τη βιομηχανία αυτοκινήτων, όπως τα ευάλωτα συστήματα χωρίς κλειδί (“key-less = car-less;”), δείχνουν τους κινδύνους. Τα ανθεκτικά στη διάρρηξη στοιχεία σύμφωνα με το πρότυπο EN 1627 μπορούν επίσης να εξοπλιστούν με ηλεκτρομηχανικά στοιχεία κλειδώματος και μέσα εξουσιοδότησης (έλεγχοι πρόσβασης, κλειδοδιακόπτες κ.λπ.).

Δεν υπάρχουν ακόμη σαφείς απαιτήσεις για αυτόν τον κίνδυνο διείσδυσης. Ως εκ τούτου, το ift Rosenheim αναπτύσσει μια νέα κατευθυντήρια γραμμή (ift-Guideline) για την αξιολόγηση των μέσων εξουσιοδότησης, των εξουσιοδοτήσεων πρόσβασης, της αυθεντικοποίησης, της ταυτοποίησης (βιομετρικά).

Όλα τα ηλεκτρονικά εξαρτήματα πρέπει να προστατεύονται από μη εξουσιοδοτημένη παρέμβαση και αποκωδικοποίηση των ασύρματων σημάτων ή των συστημάτων τσιπ. Συνεπώς, η ηλεκτρονική επεξεργασία των σημάτων θα πρέπει να πραγματοποιείται εντός του κτιρίου και να είναι επαρκώς ασφαλής. Διαφορετικά, οι «κλέφτες» έχουν εύκολο έργο με τους ηλεκτρονικούς αποκωδικοποιητές.

Είσοδος στην αγορά του Smart Home

Εν τω μεταξύ, υπάρχει μεγάλη ποικιλία προμηθευτών και δοκιμασμένων συστημάτων, με τα οποία μπορούν να ικανοποιηθούν οι επιθυμίες των πελατών σε διάφορα επίπεδα τιμών. Οι κατασκευαστές, οι μεταπωλητές και οι εγκαταστάτες θα πρέπει να επικεντρωθούν στην τεχνολογία που μπορούν να εγκαταστήσουν εύκολα και με ασφάλεια. Οι προμηθευτές του κλάδου προσφέρουν επίσης ολοκληρωμένες λύσεις, ώστε να αξιοποιούνται οι αποδεδειγμένες σχέσεις με τους προμηθευτές, συμπεριλαμβανομένης της εξυπηρέτησης πελατών.

Συμπέρασμα

Ένας καλός τρόπος για να ξεκινήσουμε είναι με λύσεις Smart Home που ταιριάζουν με τα υπάρχοντα προϊόντα, για παράδειγμα επαφές παραθύρων, ανιχνευτές κίνησης, έλεγχος φωτισμού ή μια κάμερα εξωτερικού / εσωτερικού χώρου ως συμπλήρωμα μιας πόρτας ή ενός παραθύρου που είναι ανθεκτικό στη διάρρηξη. Καλό θα ήταν οι πρώτες εμπειρίες να γίνονται στην επιχείρησή ή στο σπίτι.

Οι κατασκευαστές, αλλά και οι εταιρείες τοποθέτησης, θα πρέπει να επικεντρωθούν σε τεχνολογίες που είναι εύκολες στην εγκατάσταση (plug-in) και προέρχονται από παρόχους με καλή εξυπηρέτηση πελατών (δίκτυα). Έτσι το Smart Home μπορεί να προσφερθεί επιπλέον των κλασικών προϊόντων. Το Smart Home, ωστόσο, πρέπει να γίνει βίωμα από τον ιδιοκτήτη του κτιρίου, οπότε η δημιουργία ενός εκθεσιακού χώρου και ενημερωτικών φυλλαδίων που είναι ανεξάρτητα από τα συστήματα και του προμηθευτές είναι μια σημαντική πτυχή.

Τεχνικές πληροφορίες Smart Home με σύγχρονα δομικά στοιχεία

Η τεχνική πληροφορία FI EL-03/1 “Smart Home με σύγχρονα δομικά στοιχεία” περιγράφει με σαφήνεια και συνεκτικό τρόπο τα βασικά τεχνικά στοιχεία, τα οφέλη και τις κανονιστικές απαιτήσεις για τον σχεδιασμό και τη χρήση του Smart Home με παράθυρα και πόρτες. Πολυάριθμοι πίνακες και λίστες ελέγχου βοηθούν στην επιλογή των κατάλληλων συστημάτων και στα πρώτα βήματα σε αυτή την προσοδοφόρα αγορά.